Bez sprawnego transportu trudno wyobrazić sobie dobrze funkcjonujące i rozwijające się przedsiębiorstwo. Nie chodzi tutaj tylko o transport zewnętrzny, czyli obsługę ruchu ładunków pomiędzy firmą, jej odbiorcami oraz dostawcami. Jeśli przedsiębiorca nie zadba o dobrze prosperujący transport wewnętrzny, nie może liczyć na to, że firma będzie działać terminowo i skutecznie. Czym zatem jest transport wewnętrzny? Co oznacza to pojęcie w teorii, a jak wygląda w praktyce? Zacznijmy od początku.
Transport wewnętrzny a zewnętrzny
W każdym przedsiębiorstwie sprawność procesów transportowych to podstawa. Temat ten bywa jednak bardziej skomplikowany, niż może się wydawać. Najczęściej kiedy mówi się o transporcie w kontekście firmy, na myśl przychodzi nam ciągłość dostaw z zewnątrz oraz terminowe dostarczanie towarów do zewnętrznych klientów. To wyobrażenie z kolei najbliższe jest nie transportowi, ale pojęciu nieco bardziej szczegółowemu – transportowi zewnętrznemu. Ten rodzaj logistyki jest kluczowy dla prawidłowego rozwoju każdej firmy. W praktyce najczęściej sprowadza się do transportu samochodowego, kolejowego, morskiego lub też lotniczego. W niniejszym poradniku chcemy zająć się tym rodzajem logistyki, który umożliwia produkcję towaru i sprawną pracę na co dzień – obiegiem towarów wewnątrz firmy.
Co to jest transport wewnętrzny?
Nasz organizm złożony jest z wielu narządów i systemów tkanek. Całość funkcjonuje tak sprawnie wyłącznie za sprawą doskonałego przepływu krwi, tlenu i substancji odżywczych między nimi. Kiedy ten obieg zaczyna szwankować, nasz stan zdrowia natychmiast się pogarsza. Nie inaczej kwestia ta prezentuje się w przypadku mechanizmu działania przedsiębiorstwa. Każda firma składa się bowiem z poszczególnych działów. Sprawny przepływ towarów między nimi od momentu przyjęcia materiałów do wysłania gotowego produktu do klienta to podstawa powodzenia i skuteczności biznesowej. Według profesjonalnej definicji transport wewnętrzny, nazywany również transportem bliskim lub wewnątrzzakładowym, to ogół czynności związanych z przemieszczaniem materiałów oraz ludzi w ramach jednego przedsiębiorstwa przy użyciu stosownych środków transportowych.
Podział transportu wewnętrznego
W transporcie wewnętrznym chodzi więc o utrzymywanie synchronizacji i ciągłości przepływu ładunków, a także eliminowanie potencjalnych opóźnień przy pracy. Takie, ciągle ulepszane, działania prowadzą przede wszystkim do uproszczenia poszczególnych procesów wytwórczych i poprawy terminowości. Najczęściej spotykamy się z podstawowym podziałem tej dziedziny logistyki na transport produkcyjny oraz magazynowy.
Czym jest transport produkcyjny?
To nic innego jak ogół czynności transportowych, które odbywają się w każdej hali produkcyjnej. Polega na przemieszczaniu półproduktów, surowców i gotowych wyrobów zgodnie z procedurami obowiązującymi na linii produkcyjnej. Na pojęcie to składa się kilka pomniejszych kategorii:
-
Transport międzywydziałowy – dotyczy transportu pomiędzy poszczególnymi działami oraz osób i gotowych produktów z produkcji do przestrzeni magazynowych.
-
Transport wewnątrzwydziałowy – obejmuje transport towarów bezpośrednio w zakresie hali produkcyjnej, dotyczy procesu technologicznego.
-
Transport stanowiskowy – dotyczy przestrzeni stanowiska roboczego.
-
Transport międzystanowiskowy – obejmuje wymianę towarów oraz pracowników pomiędzy stanowiskami roboczymi.
Transport wewnętrzny magazynowy
Ten rodzaj transportu wewnętrznego dotyczy z kolei obiegu towarów w przestrzeni magazynowej. W praktyce chodzi o sprawne odbieranie i wysyłkę towarów, a także ich składowanie. Warto wspomnieć, że obywa podtypy transportu są ze sobą powiązane i w dużej mierze wpływają na siebie. Niezawodny transport wewnętrzny w magazynie pozwala usprawnić transport produkcyjny i odwrotnie. Jeśli więc optymalizacja transportu wewnętrznego znajduje się na liście spraw do udoskonalenia w danej firmie, warto zadbać o wszystkie wspomniane składowe bez wyjątku.
Środki transportu wewnętrznego
Transport bliski towarów w przedsiębiorstwie odbywa się oczywiście przy użyciu specjalistycznych maszyn. Będą to różnego rodzaju urządzenia umożliwiające pionowy lub poziomy transport towarów na terenie przedsiębiorstwa. W zależności od potrzeb konkretnego zakładu zarządzający dobierają środki transportu wewnętrznego samodzielnie lub zlecają zorganizowanie tej kwestii zewnętrznej firmie transportowej. W niektórych miejscach wykorzystuje się więc przenośniki i dźwignice, a w innych roboty oraz manipulatory, jednak zdecydowanie najczęściej spotykanym urządzeniem transportu wewnętrznego w firmach różnego rodzaju jest wózek widłowy. Ze względu na przepisy w zamkniętych magazynach i halach produkcyjnych najczęściej spotkamy elektryczne wózki widłowe przewożące palety z towarami.
Projektowanie transportu wewnętrznego
Przygotowanie rozbudowanego systemu transportu wewnętrznego w przedsiębiorstwie to niełatwe, bardzo odpowiedzialne i precyzyjne zadanie. Dlatego też zarządzający bardzo często zlecają je profesjonalnym firmom. Na ostateczny kształt systemu logistycznego w konkretnym przedsiębiorstwie, a więc specyfikę przestrzeni w praktyce mają takie czynniki jak m.in.:
-
wielkość przedsiębiorstwa,
-
rodzaj przemieszczanego towaru,
-
własności przenoszonych materiałów,
-
rodzaj pracy (stała, dorywcza, przerywana),
-
rozmieszczenie obiektów w zakładzie,
-
wielkość inwestycji.
Niektóre parametry systemu będą od powyższych czynników niezależne i zawsze takie same (np. minimalna szerokość dróg transportowych, odpowiednia twardość i przyczepność nawierzchni), inne wręcz przeciwnie – zmienne i zależne od konkretnego przypadku (np. rozmieszczenie dróg lub wybrany rodzaj systemu transportu).
Transport wewnętrzny – podsumowanie
Zaprojektowanie i wdrożenie sprawnego systemu wewnętrznego to czasochłonna i kosztowna inwestycja. Stanowi ona jednak niezbędny etap rozwoju każdego dobrze prosperującego przedsiębiorstwa i przynosi wymierne korzyści. Transport zewnętrzny to jedno, natomiast transport wewnętrzny ze wszystkimi częściami składowymi to inna, poniekąd odrębna gałąź logistyki w każdej firmie. Jeden rodzaj transportu nie może istnieć bez drugiego. Warto więc rozpatrywać logistykę w dowolnej rozmiarów firmie nie wyłącznie jako dostarczanie półproduktów do przedsiębiorstwa oraz wysyłkę gotowych towarów do klientów, ale jako bardziej skomplikowany układ ściśle połączonych ze sobą systemów działania, w którym transport wewnętrzny pełni najważniejszą funkcję.